اتاق بازرگانی مطلوب و تب انتخاباتی؟
تب تبلیغات انتخاباتی برای حضور درهیات نماینگان اتاق های بازرگانی به گونه یی غیر قابل تصوربالاگرفته است. آن هم به گونه یی غیر عادی، بی سابقه و غیر قابل قیاس با انتخابات اتاق های بازرگانی در سایر کشورها که سابفه ندارد رسانه یی شده باشند،تاچه رسد به اینکه این چنین پر هزینه و پرسش بر انگیز.
بنابراین پیش ازادای پاسخ یا تبیین اتاق بازرگانی مطلوب ، طرح پرسشی اساسی ضروری به نظر می رسد. و آن اینکه: مگر جز این است که اتاق های بازرگانی، برای حفظ حقوق قانونی اعضا خود که همه از فعالان اقتصادی اند تشکیل و به عنوان مشاور سه قوه نیز پذیرفته شده اند.
مگر نه این است که عضویت در اتاق ها هزینه بر، اما مشارکت در هدایت آنها حسب قانون افتخاری است، پس چرا انتخابات ادواری هیات نمایندگان اتاق های بازرگانی در ایران چنین رسانه ای و به صحنه مبارزه ای پر هزینه و جنجالی تبدیل شده است ؟
بگذریم!
از من خواسته شدبه عنوان اقتصاددانی کِه با سابقه سال ها تدریس اقتصاد،به ویژه اقتصاد ایران، برنامه ریزی در سازمان برنامه و بودجه و ... ، و در نهایت بیش از بیست سال درسمت مشاورعالی اقتصادی و 17 سال ریاست مرکز تحقیقات و بررسی های اقتصادی اتاق ایران به کار اشتغال داشته ام، اکنون که انتخابات ادواری هیات نمایندگان اتاق های بازرگانی در پیش است نظرم را درباره وضعیت کنونی اتاق بازرگانی ، انتخابات و آینده آن برای آگاهی عمومی بیان کنم.
ازاین رو به کوتاه سخن یادآور می شوم که اتاق بازرگانی ایران اکنون مدتی است بیش از آنکه به یک اتاق بازرگانی شباهت داشته باشد به سازمانی دولتی می ماند که وظیفه ای هم برایش تعیین نشده باشد، لذا عملکرد وادعا هایش مغایر با وظایف یک اتاق بازرگانی می باشد، و گویی فراموش شده است که اتاق صرف نظر از وظائف حمایتی خود ،وظایفی کلا مشورتی برعهده دارد، ونه جز این!
اتاق بازرگانی، زمانی اتاق بازرگانی شمرده می شود که پاسخگوی وظایف ذوگانه خود باشد، وظایفی که از نظر قانونی تنها دو شق دارد:
1- حمایت ازحقوق قانونی اعضاء و رساندن صدای آنان به مراجع تصمیم گیری ،براساس روش های متداول وبرقراری ارتباط بافعالان اقتصادی ملی وجهانی.
2- دادن مشورت به قوای سه گانه، به ویژه و بیش از همه به قوه مجریه به عنوان مشاور در کمک به توسعه سنجیده اقتصادی کشوربه ویژه، بازرگانی خارجی و نه جز این.
و اما به نظر من، اتاق درچنددوره اخیر درست به عکس وظایف خود عمل کرده ،و به اقداماتی دست زده یا طالب آن بوده و می باشد که اقداماتی حاکمیتی /حزبی است نه حمایتی و مشورتی، تا جایی که در جراید خواندم ، برخی مسئولان اتاق ها اعلام کرده اند که چنانچه دولت برخی امور اجرایی را به آنها واگذار کند وضعیتی بهتراز این را شاهد خواهد بود،ویا اعلام عزم راسخ برای حل مشکل آب و...
به هر روی ملاحظه رفتار اتاق با اعضاء، از جمله الزام صادرکنندگان و وارد کنندگان کالا به اخذ کارت بازرگانی و طلب وجوه کلان سالانه از آنان که در هیچ کشوری اثری از چنین الزامی به چشم نمی خورد، یا پرداخت یک در هزار عملکرددارندگان کارت بازرگانی و... که بارها گفته شده است، هم فشار بر اعضاء می باشد و هم با اثر گذاری بر قیمت تمام شده کالابه صورت ضد توسعه اقتصادی و تشدید تورم عمل خواهد کرد، واقعیتی که همچنان ادامه دارد.بنابراین درست آن است که کارت بازرگانی با کارت عضویت جایگزین شود و کلیه عوارض مترتب بر آن نیز لغوشود.
به جرئت اتاق های بازرگانی در وضعیت کنونی و با ساختار تشکیلاتی و قانون و آئین نامه های اجرائی مربوط به هیچ روی از توان انجام وظائف دوگانه خود برخوردار نیستند. بنابراین نخستین گام در راه بهبود وضعیت اتاق وبرخوردار کردن کشور از اتاقی مطلوب آن است که انتخاباتِ در پیش را دست کم شش ماه به عقب بیاندازند، و در این مدت قانون اتاق و آئین نامه های اجرایی مربوط به نحو مطلوب اصلاح و سپس انتخابات هیات نمایندگان مطلوب را انجام دهند.
و اما، هیات نمایندگان مطلوب نیز ، هیاتی است متشکل از کارآفرینانی مجرب، خوش نام و موفق (یعنی روسای اتاق های محلی)، باهیات رئیسه ای مبری از هرگونه شائبه منفی از میان آنان که بتواند دبیرکل مجرب، آگاه و فعالی را که از عهده تشکیل دبیرخانه ای پاسخگوی وظایف اتاق برخوردارباشد انتخاب کند و کار خود را با هدایت هیات رئیسه و الهام از نظرات کمیسیون های تخصصی و محدود اتاق آغاز نماید.
دبیرخانه ای که اعضا آن باید از انجام هرگونه فعالیت انتفاعی منع شده باشند، همچنان که اعضاء هیات نمایندگان و هیات رئیسه نیز طبق قانون عضویتشان در هیات نمایندگان و هیات رئیسه افتخاری می باشد و نباید از هیچ گونه مزایای مالی از سوی اتاق برخوردار باشند .ضمن اینکه دولت نیز به هیچ روی مجاز به دخالت در امور داخلی اتاق ها نمی باشد و بنابه صراحت وحکم قانون ملزم به فرا خوانی اعضاءخود از اتاق ها می باشد.
تنها در این صورت است که اتاق رو به اتاق شدن می گذارد و دیگر مسائل و انتخابات آن رسانه ای و گروهی نخواهد شد،،همان گونه که درهیچ کجای دنیا انتخابات ادواری اتاق ها رسانه ای نیست همچنان که از محدودکردن دوران خدمت اعضاء هیات نمایندگان و روسای آن هم که ویژه روسای جمهور وبرخی سازمان های مربوط است دیگر سخنی در میان نخواهد بود.
بدون تردید هر اقدامی جز این ،افزون براینکه مخرب و فساد برانگیز خواهد بود به هیچ روی اتاق را از توان انجام وظائف دوگانه خود برخوردار نخواهد ساخت.بنابراینموجب پشیمانی غیرقابل جبران خواهد شد.